اثر مصرف آهن بر فعالیت آنزیمی، عملکرد دانه و میزان روغن دانه گلرنگ در شرایط کمبود آب

به منظور بررسی تأثیر روش مصرف کلات آهن بر میزان فعالیت برخی از آنزیمهای آنتی اکسیدان، عملکرد دانه و روغن دانه، در شرایط کمبود آب در گلرنگ، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد، در سال 1387 اجرا گردید. کرت‌های اصلی شامل دو سطح آبیاری 1- بدون قطع آبیاری (آبیاری بر اساس تخلیه50 درصد رطوبت ظرفیت زراعی) 2- قطع آبیاری در مرحله گلدهی (آبیاری بر اساس تخلیه 75 درصد رطوبت ظرفیت زراعی) و کرت‌های فرعی شامل هشت سطح کلات آهن (از منبع سکوسترین 138) که چهار سطح آن با مقادیر (صفر، 50 ، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) به صورت کاربرد خاکی و چهار سطح با غلظت‌های (صفر، 1 ، 2 و 3 در هزار)، به صورت محلول پاشی بر روی گلرنگ بهاره (رقم IL 111) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که مصرف خاکی کلات آهن در شرایط تنش خشکی، میزان فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز را به طور معنی داری افزایش داد، در حالیکه میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز با تیمار محلول پاشی کلات آهن افزایش یافت. در شرایط بدون تنش نیز بیشترین سطح فعالیت آنزیم‌های آسکوربات پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز و پراکسیداز، با مصرف خاکی کلات آهن حاصل گردید، ولی سطح فعالیت آنزیمهای پلی فنل اکسیداز و کاتالاز با تیمارهای محلول پاشی کلات آهن، افزایش معنی‌داری نشان دادند. اثر تنش خشکی و کلات آهن بر شاخص برداشت، عملکرد دانه و روغن دانه گلرنگ معنی‌دار بود، به نحوی که تیمارهای 50 کیلوگرم کلات آهن در هکتار و محلول پاشی 1 در هزار در شرایط تنش خشکی به ترتیب با 5/3176 و 6/3133 کیلوگرم در هکتار و تیمارهای محلول پاشی 2 در هزار و 150 کیلوگرم کلات آهن در هکتار، در شرایط بدون قطع آبیاری به ترتیب با 7/3765 و 3/3731 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را داشتند. بالاترین عملکرد روغن با 2/1440 کیلوگرم در هکتار، در شرایط تنش خشکی با مصرف 50 کیلوگرم کلات آهن در هکتار به دست آمد، درحالیکه بیشترین عملکرد روغن در شرایط بدون تنش با 6/1699 کیلوگرم در هکتار با محلول پاشی 2 در هزار کلات آهن حاصل گردید. نتایج این آزمایش نشان داد که مصرف کلات آهن در شرایط تنش خشکی می‌تواند با افزایش میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان، باعث بهبود عملکرد دانه و عملکرد روغن دانه گلرنگ شود.